معرفی اجمالی و خلاصه عملکرد مرکز (از سال 1382 تا 1401/01/22)
بی شک رصدخانه مراغه در زمان فعاليت خود نه تنها بزرگترين و مجهزترين رصدخانه به شمار می رفته است، بلکه با فعاليت در قالب يک مجموعه علمی و تحقيقاتی در زمينه های ديگر علوم زمان، مرکزی منحصر به فرد و سرآمد نيز محسوب می گرديد. به پشتوانه اين ميراث علمی ارزشمند به جا مانده از تمدن عظيم ايرانی- اسلامی و در راستای سياستهای جاری کشور مبنی بر ايجاد و تقويت مراکز تحقيقاتی بود که در اواسط سال 1380پيشنهاد تاسيس يک مرکز پژوهشی در مراغه با موضوع فعاليت در زمينه نجوم و اخترفيزيک به معاونت پژوهشی وزارت علوم ارائه شد. شورای گسترش آموزش عالی نيز در ارديبهشت ماه 81 با تاسيس اين مرکز وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فنآوری موافقت اصولی به عمل آورده و در ديماه 81 وزير محترم وقت علوم طی حکمی ماموريت راه اندازی مرکز پژوهشی اخترفيزيک در مراغه را به جناب آقای دکتر علی عجب شيري زاده محول نمودند. موافقت قطعی شورای گسترش با تاسيس مرکز در خردادماه 82 و تصويب اساسنامه مرکز تحقيقات نجوم و اخترفيزيک مراغه در آبانماه سال 82 نيز از جمله مراحل بعدی تکميل ساختار مرکز بوده اند. پس از انتخاب هيئت محترم امنای منطقه يک پژوهشی به عنوان هيئت امنای مرکز، مجموعه شرح وظايف، نمودار و پستهای سازمانی مرکز نيز در مردادماه 84 مورد تصويب هيئت محترم امناء قرار گرفت. درج اعتبارات مرکز در قانون بودجه کل کشور نيز امری بود که بالاخره در قانون بودجه سال 1387به انجام رسيد و بر اساس طرح آمایش وزارت علوم، در مردادماه 98 مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه به دانشگاه سراسری مراغه به ریاست پروفسور دکتر محمدعلی لطف الهی یقین الحاق گردید. از زمان آغاز فعاليت پژوهشی مرکز در سال 82 تا کنون، علاوه بر محققين مقيم مرکز پژوهشگرانی از دانشگاههای داخل کشور چون شيراز، صنعتی شريف، شهيد بهشتی، تبريز، مازندران، شهيد مدنی آذربايجان، شهيد باهنر کرمان، ياسوج، کردستان، زنجان، پيام نور زنجان، صنعتی بابل، گيلان، صنعتی اميرکبير، بوعلی سينا، صنعتی اصفهان، دامغان و محققينی از موسسات پژوهشی چون پژوهشگاه دانشهای بنيادی، موسسه پژوهشی ايزميران روسيه، رصدخانه کوت دازور فرانسه، رصدخانه بويراکان ارمنستان و دانشگاه باکو در قالب قراردادهای پژوهشی تک پروژه ای با اين مرکز همکاری دارند. بدين ترتيب می توان خلاصه ای از نتايج فعاليتهای انجام شده و نيز برنامه های مرکز از سال 82 تاکنون را به قرار ذيل عنوان نمود: